હવે તમારા મનમાં એ સવાલ થવો વાજબી છે કે અંતે આ સંકટ પેદા કેવી રીતે થયું? જળનિષ્ણાત રાજેન્દ્રસિંહ જણાવે છે કે કેટલાંક વર્ષ અગાઉ કોઈએ કલ્પના પણ નહીં કરી હોય કે આપણા ભૂગર્ભ જળભંડાર ક્યારેક ખાલી પણ થઈ શકે છે. અગાઉ તો થોડા ફૂટ ઊડે ખોદતાં જ પાણી મળી જતું હતું, પરંતુ થોડાં વર્ષમાં જ તેનો ઉપયોગ એટલો બધો વધી ગયો કે તે હવે ઘણી ઝડપથી ખાલી થઈ રહ્યા છે. આવનારાં કેટલાંક વર્ષમાં આ સાવ ખલાસ થઈ જાય તો તેમાં આશ્ચર્ય પામવા જેવું નહીં હોય. તેનો પ્રારંભ પણ થઈ ચૂક્યો છે.
અમેરિકાની અંતરિક્ષ એજન્સી નાસાના રિપોર્ટ અનુસાર ૨૦૦૨થી ૨૦૦૮ દરમિયાન દેશના ભૂગર્ભ જળભંડારોમાંથી ૧૦૯ અબજ ક્યુબિક મીટર (એક ક્યુબિક મીટર = એક હજાર લિટર) પાણી ખલાસ થઈ ગયું છે. છેલ્લાં ત્રણ વર્ષમાં સ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ છે. નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ હાઇડ્રોલોજીના એક અભ્યાસ અનુસાર ભારતના આર્થિક વિકાસની ગતિ વધવાની સાથે દેશમાં જળસંકટ પણ વધુ ગંભીર બનશે. ભારતમાં જીડીપીનો દરમાં વધારાની સાથે લોકોની આવકમાં પણ વધારો થઈ રહ્યો છે. આધુનિક જીવનશૈલીના કારણે પાણીના વપરાશમાં વધારો થઈ રહ્યો છે.
૧૮૦ કરોડ લોકો પાણી માટે વલખાં મારશે
વર્ષ ૨૦૨૫ સુધી દુનિયાની વસ્તી ૮ અબજ અને ૨૦૫૦ સુધી ૯ અબજને પાર કરી જશે. ‘યુએન વોટર’ કહે છે કે આવનારા પંદર વર્ષમાં દુનિયાના ૧૮૦ કરોડ લોકો એવા દેશોમાં રહેતા હશે, જયાં પાણી લગભગ સાવ ખલાસ થઈ ચૂકયું હશે. આ દેશોમાં ઘાના, કેન્યા, નામિબિયા સહિત આફ્રિકા અને એશિયાના દેશોની મોટી સંખ્યા હશે. અત્યારે દર છમાંથી એક વ્યકિંત પાણી માટે ઝઝૂમી રહી છે. તે સમયે બે તૃતીયાંશ એટલે કે સાડા પાંચ અબજ લોકો ભીષણ પાણીના જળસંકટનો સામનો કરતા હશે. શહેરીકરણની સમસ્યા વધુ જટિલ બની જશે. વિશ્વ બેન્કના રિપોર્ટ અનુસાર વર્ષ ૨૦૨૦ સુધી દુનિયાની અડધી વસ્તી શહેરી વિસ્તારોમાં રહેતી હશે. શહેરની નવી વસ્તીને પહોંચાડવું એ એક કિઠન પડકાર હશે. દરરોજ એક લાખ લોકો મઘ્યમવર્ગમાં જોડાઈ રહ્યા છે. તેની પાણીની બગાડની ટેવોને કારણે પણ સંકટ વધુ ગંભીર બનશે.
ગ્લોબલ વોર્મિંગ અને જળસંકટ
વરસાદનું પ્રમાણ ઘટવાની સાથે વરસાદના દિવસોમાં પણ સતત ઘટાડો થશે. પરિણામે વરસાદથી મળતું પાણી ઘટશે અને જળના ભંડારનું સ્તર વધુ નીચે જશે. વર્ષાચક્રમાં પણ ગડબડ ઊભી થશે. ગરમીમાં વધારો થતાં બાષ્પીભવનની પ્રક્રિયા વધુ ઝડપી બનશે. અત્યારે કુલ પાણીનો લગભગ ૨.૫ ટકા હિસ્સો પાણી વરાળ બનીને ઊડી જાય છે. ઇન્ટરનેશનલ હાઇડ્રોલોજિકલ પ્રોગ્રામનું અનુમાન છે કે ગ્લોબલ વોર્મિંગને કારણે આવનારાં ૧૫ વર્ષમાં બાષ્પીભવનની ઝડપ આજની સરખામણીએ બમણી થઈ જશે.
સંકટ બન્યું મહાસંકટ
સંયુકત રાષ્ટ્રનાં જળવપરાશના ધોરણો અનુસાર પ્રત્યેક વ્યકિતને દરરોજ ઓછામાં ઓછું ૫૦ લિટર પાણી મળવું જોઈએ, પરંતુ સ્થિતિ તેના કરતાં ખરાબ છે. દુનિયામાં છમાંથી એક વ્યકિતને આટલું પાણી મળી શકતું નથી. એટલે કે ૮૯.૪ કરોડ લોકોએ અત્યંત ઓછા પાણીથી પોતાની તમામ જરૂરિયાતો પૂરી કરવી પડે છે. ભારતીય ધોરણો અનુસાર એક વ્યકિતને ઓછામાં ઓછું દરરોજ ૮૫ લિટર પાણી મળવું જોઈએ, પરંતુ આપણા દેશમાં ૩૦ ટકા લોકોની આ જરૂરિયાત પૂરી થતી નથી. તેમાંથી મોટા ભાગના લોકો ગ્રામવિસ્તારોમાં રહે છે, હવે શહેરોની સ્થિતિ પણ ખરાબ થઈ રહી છે.સબ-સહારા આફ્રિકી દેશોના અંતરિયાળ ગામોમાં તો લોકોને મહિનામાં ૧૦૦ લિટર પાણી પણ માંડ માંડ મળે છે. આ દેશોમાં પાણી પાછળનો ખર્ચ એકંદર ઘરગથ્થુ ઉત્પાદન (જીડીપી)ના પાંચ ટકા કરતાં પણ વધુ છે. નિષ્ણાતોની ધારણા છે કે આવનારાં વર્ષોમાં આ ખર્ચમાં વધારો થશે. આ તો આજની સ્થિતિ છે. તેનાથી સ્પષ્ટ થાય છે કે પાણીનું સંકટ હવે મહાસંકટમાં બની રહ્યું છે.
પાણી ખેંચવાની પ્રવૃત્તિ દોઢ ગણી વધી જશે
આગામી વર્ષોમાં પાણીની માગ અને પુરવઠા વચ્ચેનું અંતર સતત વધતું જશે. ભારતમાં અત્યારે પાણીની કુલ માગ ૭૦૦ ક્યુબિક કિલોમીટર છે, જ્યારે ઉપલબ્ધ પાણી ૫૫૦ કયુબિક કિલોમીટર જ છે. ૨૦૫૦માં માગ લગભગ બમણી થઈ જશે, જ્યારે ઉપલબ્ધિ ૧૦ ગણા કરતાં પણ ઓછી હશે. પાણીની માગમાં વધારો વસ્તીની સરખામણીએ ઘણો ઝડપી હશે. વર્ષ ૧૯૦૦ અને ૧૯૯૫ના ગાળામાં દુનિયાની વસ્તી ત્રણ ગણી વધી, પરંતુ પાણીનો વપરાશ છ ગણા કરતાં પણ વધુ થઈ ગયો.‘યુએન વોટર’ના ૨૦૫૦ સુધીના અનુમાન અનુસાર વિકાસશીલ દેશોમાં પાણીનો વપરાશ ૫૦ ટકા અને વિકસિત દેશોમાં ૧૮ ટકા વધશે. વૈશ્વિક જળસંકટ નિષ્ણાત અને કાઉન્સિલ ઓફ કેનેડાના સભ્ય માઉથી બાર્લોએ પોતાના પુસ્તક ‘બ્લ્યૂ કવિનેન્ટ’માં લખ્યું છે કે,‘વર્ષ ૨૦૫૦ સુધી માનવીય વપરાશ માટેના પાણીના પુરવઠામાં ૮૦ ટકાનો વધારો કરવો પડશે. સવાલ એ છે કે આટલું પાણી આવશે કયાંથી?’ પાણીનો પુરવઠો વધારવા માટે વધુ પાણી જમીનમાંથી ખેંચવું જ પડશે. એટલે કે છેવટે જળસંકટ વધુ ગંભીર બનશે.
ત્યારે આપણું શું થશે?
૨૦૨૦ સુધી દુનિયાની અડધી વસ્તી શહેરી વિસ્તારોમાં રહેતી હશે. જો આ રીતે જ પાણીનો ઉપયોગ કરતા રહીશું તો મોટા ભાગના જળસ્રોત સુકાઈ ગયા હશે.વિશ્વ બેન્ક અનુસાર ૨૦૨૦ સુધી ભારતમાં પાણીની ઉપલબ્ધતા ૩૮૦ ક્યુબિક કિલોમીટર વાર્ષિક રહેશે, જ્યારે માગ ૮૧૦ કયુબિક કિલોમીટર થઈ જશે.
પડોશમાં સ્થિતિ વધુ ખરાબઆપણા પડોશમાં પણ સ્થિતિ સારી નથી. ૬૦ વર્ષ પહેલાં પાકિસ્તાનમાં વ્યકિતદીઠ ૫૦૦૦ કયુબિક મીટર પાણી મળતું હતું, જે હવે ઘટીને વ્યકિતદીઠ ૧૫૦૦ કયુબિક મીટર થઈ ગયું છે.આવનારા ૧૦ વર્ષમાં તેમાં વધુ ૫૦ ટકાનો ઘટાડો થશે. પાકિસ્તાનમાં ૯૦ ટકા પાણીનો ઉપયોગ સિંચાઈમાં થાય છે. ભારતની જેમ ત્યાં પણ સિંચાઈ માટે પાણીની માગને પૂરી કરવા માટે ભૂગર્ભ જળભંડારના ઉપયોગમાં વધારો થયો છે. તેનાથી ભૂગર્ભ જળના સ્તરમાં ઝડપથી ઘટાડો થયો છે. લાહોરમાં ક્યારેક કેટલાક હાથ ઊડે જ પાણી મળતું હતું, હવે તે ૬૦ ફૂટ કરતાં પણ નીચે જતું રહ્યું છે.
દેશની જીવનરેખા સિંધુ નદીના પ્રવાહમાં પણ ઘટાડો નોંધાયો છે. એવી આશંકા પણ વ્યક્ત કરાઈ છે કે આવનારાં વર્ષોમાં તે બિલકુલ ખાલી થઈ જશે. અફઘાનિસ્તાનમાં તો સ્થિતિ વધુ ખરાબ છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રીય ચેતવણી આપી છે કે પાણીની અછતને કારણે ૨૫ લાખ કરતાં પણ વધુ અફઘાન નાગરિકોના અસ્તિત્વ પર જોખમ તોળાઈ રહ્યું છે. દેશમાં ૩૬ લાખ કરતાં વધુ કૂવા સુકાઈ ગયા છે અને આ કારણે પાણીના પુરવઠામાં ૮૩ ટકા જેટલો ઘટાડો નોંધાયો છે.
Did you know that Sachin Tendulkar cannot live without his iPod? On the cricket maestro's 37th birthday, we dug out some not-so well known facts about Tendlya.
Despite attaining his iconic status, Sachin's feet are firm on the ground. His simplicity has perhaps been his greatest virtue.
Sachin's agility is not restrained just to cricket. He was taught swimming in some half an hour by Manoj Prabhakar on the 1990 tour to England. The ambidextrous cricketer also likes to play table-tennis and carries his own racquet on tours. He is also fond of adventure sports.
Sachin attended the MRF Pace Foundation to train as a fast bowler, but Australian fast bowler Dennis Lillee suggested the small-framed prodigy to focus on his batting instead. The suggestion further moulded the cricketing path that was undertaken by Sachin. After his family moved closer to Shivaji Park in Bombay, Sachin's game began to improve.
During practice sessions, Tendulkar's coach and mentor, Ramakant Achrekar used to put a one-Rupee-coin on top of the stumps, and the bowler who dismissed Tendulkar used to get the coin. If Tendulkar passed the whole session without getting dismissed, the coach used to give him the coin. The 13 coins won by Tendulakar paved way for bigger, better awards and prizes but those 13 coins are still priceless for the Master Blaster.
He started showing signs of what was to come in the years that followed.
On 11 December 1988, aged just 15 years and 232 days, Tendulkar scored 100 not out in his debut first-class match for Bombay against Gujarat, making him the youngest Indian to score a century on first-class debut. He is infact the only player to score a century in all three of his Ranji Trophy, Duleep Trophy and Irani Trophy debuts.
At sixteen, Sachin was picked to play his first Test match for India against Pakistan. His father signed the papers for him, because Sachin was too young.
On the final day of his first Test series, he was hit on the nose by a bouncer by Waqar Younis who also made his debut in the same series. Sachin fell down but got up again to play. He declined medical assistance and continued to bat even as blood gushed from his nose. He went on to score 57 runs in the match.
On 24 May 1995, Sachin married Anjali, a paediatrician and daughter of Gujarati industrialist Anand Mehta, elder to him by six years.
Ignorant about cricket when she first started dating Sachin, Anjali said she read up everything about the game soon after but the man himself didn't like discussing the sport with her.
Tendulkar is blessed with two children. His daughter Sara was born on 12 October 1997 and his son, Arjun on 24 September 1999. Despite all the fame and adulations, Sachin does not allow anyone to intrude and intervene in his private life.
After India's disappointing stint at the 1999 World Cup, Sachin was reappointed as the Indian captain against his consent. Bowing down before the greater good of the team, Sachin had to accept the proposition. Sachin Tendulkar, the captain, salvaged the nation's pride as India defeated World Champions Australia on their own soil. However, Tendulkar resigned within a year itself in 2000 allowing Sourav Ganguly to take over. The same trend followed as immediately after stepping down, Tendulkar was his usual firey self again.
In 2002, while commemorating Sachin Tendulkar's feat of equalling Don Bradman's 29 centuries in Test Cricket, automotive giant Ferrari invited Sachin Tendulkar to its paddock in Silverstone on the eve of the British Grand Prix (23 July 2002) to receive a Ferrari 360 Modena from the legendary F1 racer Michael Schumacher. India's then finance minister Jaswant Singh said the customs duty imposed on the car as a measure to applaud his feat but political and social activists protested the waiver and filed PIL in the Delhi High Court. With the controversy snowballing, Sachin offered to pay the customs duty of Rs 1.13 Crores or 120% on the car value of Rs 75 Lakhs and the tab was finally picked up by Ferrari.
The unstoppable Sachin crossed 17,000 ODI runs in 2009 during the India-Australia ODI Series, outdoing his initial record only to re-establish himself as the highest run scorer in ODI cricket. Tendulkar also achieved his personal best against Australia and described it as one of his best innings but said it could have been better had India won the match.
The man who gave the term perfection a new name emerged unscathed from every upheaval. Sachin Tendulakr knew best how to perfect perfection. In February this year, in a stunning display in Gwalior Tendulkar became the first male player to score 200 in a single innings in a One-Day International. That too off just 147 deliveries. No wonder the iconic player has been referred to as God by millions of Indians.
Sachin's greatest hobby, according to his close friends, is music. He has a vast collection of western pop and serious music and spends every available leisure hour listening to his favourite artists.
Dholera SIR: Highlights
Opportunities in SIR
Current Status
The Indian Skyscraper Race is ON.
This last year has been big for Indian architecture and development fans. A total of 7 megaprojects with supertall towers have been either approved or beginning construction (sadly, only a handful of them with renderings released), each of them vying to grab the coveted title of “India’s Tallest Building.”
But this latest project, located at Gandhinagar, the capital city of the über-industrial Indian state of Gujarat, and nearby the state’s commercial capital of Ahmedabad, its a home-run hit deep to left field (or maybe I should try to speak in cricket terms… a deep sixer(??)) Why? Although it may not necessarily win the title of India’s tallest building (not for long anyway), the project certainly has all the megaprojects made public beat in terms of sheer massing and scale.
For more information, renderings and news of this project originally posted by me on Skyscrapercity.com, read on!…
^ Views of the CBD and skyline
Boasting 17 high rise commercial buildings — the tallest being the signature 80-storey, 400m “Diamond Tower” — as well as an artificial island, integrated mass transit and dedicated expressways, residential townships, and dedicated power supply, the 500 acre GIFT aims to be Global Financial Services hub. The project, is being developed by the Gujarat Finance City Development Company Ltd, a 50:50 joint venture between the Gujarat government and Infrastructure Leasing & Financial Services Ltd (IL&FS) as a Public-Private partnership, will employ 400,000 people and house 50,000 residents.
^ Perspective and View of the GIFT skyline
Arguably India’s most economically proactive and reform-minded state, Gujarat’s second-tier metropolises have chafed under the shadow of nearby Maharashtra state’s (and India’s) financial capital of Mumbai. It is this rivalry that has triggered the rapid industrialization of the state and the vision and drive to try to directly compete with India’s biggest city (though with a population of 5.7 million, the Ahmedabad-Gandhinagar urban agglomeration is no slouch either.)
The Gujarat International Finance Tec-City, well placed between the political and commercial capitals of Gujarat, was conceived as the beginning of that competition. Designed to kick Mumbai in the FDI balls, GIFT is developed as India’s first major supertall CBD project that is designed to be the focal point of India’s booming financial services market — in direct competition with Mumbai — by providing companies with all those things Mumbai is still developing: comprehensive infrastructure, power, verticalized office space, and a well designed, planned and expandable urban form. Its strong proximity and infrastructure connectivity with Mumbai ensures that mutually beneficial development occurs between the two metros.
The project is being planned to be at or above par with presently acknowledged globally benchmarked financial centers such as Shinjuku (Tokyo), Lujiazui (Shanghai), La Defense (Paris) and Dockyards (London). Size-wise too, at over 7.5 million sq. feet of built up space in Phase 1 of the project alone, it is almost twice as massive as in Shinjuku, Luijiazui, La Defense and Dockyards combined! However, with India’s financial sector employing 10 million people by 2020, it hardly puts a dent in the 800 million sq feet of office space needed for this industry alone… implies what big things are in store for Indian commercial development in the near future!
__ 
^ Views of the highrises and of Diamond Tower
Inspired by the boom cities of China, the city is being masterplanned by East China Architectural Design & Research Institute (ECADI), which is responsible for planning much of Shanghai, and Fairwood Consultants India, one of India’s largest and fastest growing consulting firms. According to Mr Yao Wen Lin, board chairman of ECADI, Gujarat International Finance Tec-City will be designed “to a standard that would be superior to one in Shanghai, China”.
^ Riverfront recreational and greenspace development
GIFT is designed as an extremely environmentally friendly development that will have the lowest per capital energy consumption of any Indian metro. The project itself will boast an impressive green area covering 65% of the total land, in large part due to the number of skyscrapers. In addition, the area long the Sabarmati River’s banks will be developed into a riverfront recreational area, complementing the riverfront developments planned for Ahmedabad. The project will also boast a museum, large conference center and gardens on the man made Fortune Island, where Diamond Tower is located. In addition to expressway linkages, GIFT will also boast underground arterial road, as well as MRTS/LRTS/BRTS connections and abundant parking.
Phase 1 of the project, which will begin construction in March, 2008 and to be completed by 2010, will consist of the 400m Diamond Tower and the core CBD of GIFT, comprising a total of 25.8 million sq ft. Already, 15 million sq ft. of the floorspace of this first phase has already been secured by a host of national and international companies, with MOUs for the other 10 million in the works. Two more phases will then be rolled out for an eventual 2017 completion date.
Exciting times for the Indian architecture enthusiast indeed!
